Uvažavajući klimatske promene koje su izvesne i koje se dešavaju na prostorima Srbije i koje su ostavile i ostavljaju nesagledive posledice na šume, jer šumski eko sistemi se suše u svim razvojnim fazama, kako stariji, tako i srednje dobi i oni mlađi, potrebno je preduzeti određene korake. Uspeh pošumljavanja u Srbiji je veoma različit i kreće se od 85% u nekim najboljim slučajevima pa do 0% kada sve novoosnovane šume propadaju. Upravo pronalaskom i ispitivanjem novih tehnologija i primenom ogleda može da se uradi više u rešavanju ovog problema. Rešavanje problema i ispitivanje novih tehnologija započeli su zaposleni stručnjaci u JP Srbija šume u saradnji sa Šumarskim fakultetom u Beogradu.
-Obaveza Srbije je da uvažavajući Nacionalnu strategiju o razvoju šumarstva do 2050. godine podigne nivo šumovitosti Srbije na 41,4%, u tom smislu nužno je osnivanje novih šuma. – kaže Zvonimir Baković, mast. inženjer šumarstva zaposlen u JP Srbija šume.
S obzirom na klimatske promene, jako duga leta sa visokim temperaturama i duge periode bez padavina, novoosnovane šume teško izdržavaju promenu klime. Promena klime se najviše vidi na novozasađenim sadnicama koje se brzo osuše, što dovodi do velikog mortaliteta na kraju četvrte ili pete godine u odnosu na momenat osnivanja novih šuma. U tom smislu JP Srbija šume, prepoznavši problem, pokušava da unapredi tehnologiju osnivanja novih šuma kao i tehnologiju obnove šuma, jer poznato je da je najekonomičniji i najprirodniji put pošumljavanja upravo obnova prirodnim putem.
U okviru šumskog gazdinstva Beograd, šumska uprava Avala u Stepinom lugu obavila je nedavno pošumljavanje belim jasenom, gde je tom prilikom montirano nekoliko stotina takozvanih štitnika, u originalnom nazivu tree shelter, koji treba da, kao nova tehnologija gajenja stabala pomognu i doprinesu bržem i boljem pošumljavanju. Ovo je druga ogledna površina, prva je osnovana sa lužnjakom na Adi Ciganliji u šumskoj upravi Ada, a sve u cilju testiranja i provere korišćenja štitnika kojih je samo prošle godine u Nemačkoj instalirano i upotrebljeno više od milion.
Ovi štitnici imaju više korisnih funkcija prema istraživanjima i prema rezultatima primene u Srednjoj i Zapadnoj Evropi. Na prvom mestu ističe se uloga fizičke zaštite novozasađene sadnice u odnosu na divljač i sprečavanja nanošenja štete koje divljač i štetočine mogu da izazovu i nanesu na zasađenim stablima. Druga stvar koju treba istaći je pospešivanje rasta zasađene sadnice i to prema istraživanjima u debljinu od dva do četiri puta, a u visinu od četiri do šest puta. Štitnici su veoma značajni jer sa njima sadnice veoma brzo izlaze iz konkurencne vegetacije čime se biološko uzgojni radovi smanjuju i za 50%.
– Zahvaljujući saradnji JP Srbija šume i engleskih šumara koji su prepoznali Srbiju kao interesantnu za postavljanje oglednih površina, donirano je 350 štitnika besplatno kako bi se videlo njihovo funkcionisanje i primena na ovim prostorima. Ovi štitnici su jako zahvalni jer zadovoljavaju FSS standard i posle pet do sedam godina se sami razlažu i u tom smislu su u skladu sa propisima naše države – kaže inženjer Baković. – Takođe, primena ovih štitnika, ekonomski, prema studijama koje su urađene, dobili su se rezultati koji su pokazali da je njihovim korišćenjem došlo do znatnog smanjena troškova primene hemijskih mera za suzbijanje pojave korova i to za duplo. Kada se rade tretmani i kada se koriste ovi štitnici onda se rade takozvani polovični tretmani, jer se tretira samo jedan kvadratni metar oko sadnice.
JP Srbija šume je ovaj poklon iskoristila da podigne dve ogledne površine sa planiranih ukupno dvanaest tretmana i da potom na bazi dobijenih rezultata na kraju vegetacionog perioda, pretpostave, prihvate i ukoliko rezultati budu povoljni u odnosu na očekivano, da nabave novi kontigent štitnika, ali ukoliko rezultati i pretpostavke ne budu povoljni odustaće se od ovog principa i ove tehnologije gajenja sadnica.
