Da li nam sleduju novi sporazumi o slobodnoj trgovini sa tržištima na Levantu? I koliko je to isplativo po domaći agrar, ali i druge srodne privredne grane? Preispitajmo ovaj novi razvoj događaja koji je dakako od izuzetnog značaja po Srbiju, ako ne i region.
Novi sporazumi, potencijalni sporazumi i sve što se time podrazumeva
Nakon što su ukinute međusobne carine sa Kinom, što stupa na snagu 1. jula ove godine, naša privreda bi uskoro mogla dobiti pristup još dvema tržištima: Egiptu i UAE. Ministar trgovine Tomislav Momirović izjavio je da su novi sporazumi u planu. Štaviše, dodaje on, pregovori se trenutno nalaze u završnoj fazi.
Momirović je naglasio da su pregovori o Sporazumu o slobodnoj trgovini sa Egiptom, najmnogoljudnijom arapskom zemljom sa preko 100 miliona stanovnika i trećim najvećim tržištem u Africi, pri kraju. Ministar je istakao da zajedno sa kabinetom Predsednika Republike Srbije rade na rešavanju najosetljivijih pitanja, posebno onih koja se tiču poljoprivrede, sa naglaskom na voćare.
Koncesije koje tražimo u pregovorima nisu jednostavne, ali uz snažnu političku podršku Predsednika Srbije, Momirović je uveren da će se postići povoljan status za voćare.
U vezi sa UAE, Momirović je istakao da je ključno da se dobri politički odnosi prenesu na ekonomsku saradnju, kako bi se otvorile mogućnosti za plasman srpske robe i privukle dodatne investicije iz ove najbogatije arapske države.
Ukidanja carina: spisak proizvoda u planu
Na koje proizvode će se ukidati carine? Iz odgovora Ministarstva unutrašnje i spoljašnje trgovine saznajemo da pregovori obuhvataju i poljoprivredne i industrijske proizvode. Nakon potpisivanja sporazuma, proizvodi u spiskovima ispod će moći bescarinski da se izvoze u Egipat.
Poljoprivredni proizvodi
- sveže jabuke
- smrznute maline
- smrznuto voće (višnje, kupine, borovnice…)
- suve šljive
- mesne prerađevine od živinskog mesa
- dimljeno i sušeno meso
- juneće meso i drugi
- Industrijski proizvodi:
- katode i sekcije katoda od bakra
- lekovi za maloprodaju
- određene vrste hartije i kartona
- gasna ulja
- poluproizvodi od aluminijuma
- radni alat
- građevinski proizvodi od keramike
- crepove
- određeni delovi za mašine i drugi
U slučaju potpisivanja Sporazuma sa Ujedinjenim Arapskim Emiratima, sledeći proizvodi će moći bescarinski da se izvoze:
Poljoprivredni proizvodi
- sve vrste svežeg mesa (rashlađeno ili smrznuto, osim svinjskog mesa i određenih delova junećeg mesa sa kostima, kao i određenih delova pilećeg mesa)
- sve vrste riba (osim pacifičkog lososa)
- mleko u prahu
- sir
- sadnice voća i cveća
- većina voća i povrća (sveže jabuke, kruške, šljive, maline…) i prerađevine od istih
- kafa, čajevi i začini, žitarice, brašno, ulja i masti
- šećer
- većina konditorskih proizvoda
- voda
- etil alkohol poljoprivrednog porekla
- većina stočne hrane
Industrijski proizvodi
- nezasićeni propilen
- ostali invertori
- pojedine vrste lekova
- led diode
- delovi i pribor mašina za štampanje
- ostali električni provodnici
- priključci i kontaktni elementi za žice i kablove
- kalupi za livenje plastične mase
- hibridna i električna vozila
- putnički automobili sa hibridnim i elektro motorom
- kamioni sa elektromotorom
- paladijum
- laptop računari, pametni telefoni
Izvozni artikli koji će bez carine stići kod nas
Kako novi sporazumi nalažu, Egipat bi ukinuo carine na: ureu, propan, amonijum nitrat, razne hemijske proizvode, insekticide, herbicide, proizvode od bambusa i ratana, svilu, vunu, predivo od pamuka, prediva i tkane materijale od lana, konoplje, jute, sintetičkih vlakana, specijalna prediva, filc, kanape, gazu, pletene materijale, motorna ulja, poluproizvode od čelika (žice, table, šine), bakar i proizvode od bakra, aluminijum i proizvode od aluminijuma, so za ishranu, neorganske hemijske proizvode, deterdžente, plastično posuđe, putne torbe, proizvode od veštačkog krzna, furnirane ploče, keramičke pločice, porcelansko posuđe, žicu, mašine za pranje, elektromotore i električne generatore, parfeme i kozmetičke proizvode.
UAE bi bez carine mogao da izvozi: sveže ili rashlađeno kozije meso, ćureće, pačije i guščije meso, sve vrste riba (osim šarana, pastrmke i soma), određene sireve sa zaštićenim geografskim poreklom, životinjske proizvode, egzotično voće i povrće (batat, banane, agrumi, papaja, mango, ananas), čajeve i začinsko bilje, pirinač, specifične masti i ulja (kao palmino ulje), kakao, stočnu hranu, legure aluminijuma, uređaje za navodnjavanje, polimere etilena, pametne kartice, žice od nelegiranog aluminijuma, ureu, i porcelansko posuđe.
Kako izgleda trgovina Srbije i Egipta?
Trgovinska razmena Srbije sa Egiptom u poslednjih 10 godina se kretala između 50 i 115 miliona dolara. Najznačajniji proizvod iz Srbije u 2023. godini bio je duvan za pušenje, koji je činio 70% ukupnog izvoza. Srbija uvozi uglavnom kalcijum fosfat i fosfatnu kredu iz Egipta, što čini oko 18% uvoza.
Kako izgleda trgovina Srbije i UAE?
Trgovinska razmena Srbije sa UAE u prethodnih 10 godina varirala je između 29 i 184 miliona dolara, sa stalnim suficitom na strani Srbije. Glavni izvozni proizvodi iz Srbije su jabuke, seno i detelina, dok se najviše uvoze aluminijum i polietileni iz UAE.
Izvor: Blic