Šljiva, kao najzastupljenija voćna vrsta u Srbiji, pokriva preko 70.000 hektara površine, prema Popisu poljoprivrede iz decembra prošle godine. Uprkos optimističnim prognozama za ovogodišnji rod, vremenski uslovi su negativno uticali na proizvodnju. Olujni oblaci, grad i toplotni udari tokom juna i jula oštetili su plodove širom Srbije, smanjujući njihovu kvalitetu i mogućnost za prodaju u svežem stanju ili sušenje. Mnogi plodovi su oštećeni gradom ili presušeni, što je dovelo do pojave truleži i opadanja plodova koji nisu upotrebljivi čak ni za preradu.
Proizvođači u različitim delovima Srbije, poput Podgorine i opštine Osečina, suočavaju se sa velikim gubicima. Na primer, Ljuba Jovanović iz Miličinice izgubio je 150 tona šljiva zbog grada, što je procenjeno na pet do šest miliona dinara štete. Ovi gubici znače da roda neće biti u naredne dve godine, možda i duže. Takođe, ove godine je rod šljive u Podgorini manji za 40% u poređenju sa redovnim godinama, iako je u poređenju sa prethodnom godinom rod veći.
Šljiva i klimatske promene
S obzirom na značaj Podgorine kao najvećeg domaćeg izvoznika suve šljive, smanjen rod će svakako uticati na prihode voćara. Grad je pogodio više od 80% šljivika u ovom regionu, a oštećenja su evidentirana i na imanjima kao što je ono Gorana Simića iz Gornjeg Crniljeva, čija firma se bavi proizvodnjom, otkupom i preradom šljive. Iako su suočeni sa velikim poteškoćama zbog vremenskih neprilika, voćari se trude da održe poslovne odnose sa dugogodišnjim partnerima.
Cena šljive u otkupu trenutno iznosi između 33 i 36 dinara po kilogramu, dok proizvođači rakije plaćaju između 35 i 40 dinara. Voćari se nadaju da će cena za sortu “stenlej”, koja je najzastupljenija u Podgorini, dostići bar 40 dinara po kilogramu. Ipak, razlika između otkupne i izvozne cene iz godine u godinu raste na štetu proizvođača. Ovo dovodi do toga da mnogi voćari sve češće šljivu koriste za proizvodnju rakije ili čak kao stočnu hranu. Nedostatak sezonske radne snage i finansijskih sredstava za berače često rezultira nebranjem šljivika. Samim tim rod propada, što je ogromna šteta za proizvođače i društvo u celini.
Dr Zoran Keserović sa Poljoprivrednog fakulteta u Novom Sadu obratio se medijima. On ističe da dalji napredak šljivarstva u Srbiji otežavaju klimatske promene, nesređeno tržište i sporo prihvatanje savremenih tehnologija. Prosečan prinos šljive u poslednjih pet godina je 14 kilograma po stablu, navodi on. Ali bi mogao biti znatno veći uz primenu adekvatnih agrotehničkih mera i savremenih tehnologija. Iako je sezona berbe u toku, trenutna situacija ne obećava berićetnu zaradu za većinu proizvođača, s obzirom na sve izazove sa kojima se suočavaju. Većina ovogodišnjeg roda, po svemu sudeći, završiće u proizvodnji rakije.
Izvor: Poljoprivrednik
